Het archief van de DHKD (Demokratik Halk Kültür Dernegi - Democratische Volks- en Cultuurvereniging)

Sofie Vrielynck, Amsab-ISG

In 1978 beslisten enkele progressieve Turkse Gentenaars om zelf de strijd aan te gaan voor emancipatie en integratie van de minderheden. Door de crisis van de jaren 1970 gingen de migratiegemeenschappen in Vlaanderen door een diep dal. Op het vlak van onderwijs, huisvesting, arbeid én cultuur. De wetgeving stond toen nog niet toe dat vreemdelingen zich verenigden in een eigen vzw. Dankzij de steun van enkele vrijwillige geëngageerde Belgen zag DHKD in 1981 officieel het licht. De Democratische Volks- en Cultuur Vereniging was daarmee een van de eerste zelforganisaties in Vlaanderen. Betogingen voor migrantenstemrecht, Nederlandse taallessen en alfabetiseringscursussen, de strijd tegen racisme en voor vrouwenrechten: DHKD stond overal als eerste mee op de barricade. Uitgesproken links, maar voor iedereen.

Bijeenkomst naar aanloop van de stichting van DHKD, 1979. (foto DHKD)

Na de opstart van een integratiebeleid in 1991 werd DHKD door de Stad Gent aangeduid als Lokaal Integratiecentrum (LIC), naast De Brug, De Poort-Beraber en El Ele. Nieuwkomers uit de hele wereld klopten aan om hen wegwijs te maken in het nieuwe land. Ook zij richtten verenigingen op, die zich in 1995 samenvoegden onder een koepel, de Federatie van Vooruitstrevende Verenigingen (ÇDF). In 2001 volgde een fusie van de integratiecentra in Gent. DHKD besliste toen terug te keren naar haar oorspronkelijke vorm: die van zelforganisatie, vanuit een linkse gedachtegoed en laïcistisch, van migranten voor migranten.

1 mei optocht, Vrijdagsmarkt Gent, 1984. (Foto DHKD)

Het archief van de DHKD wordt bewaard door Amsab-ISG. Het omvat de periode 1979-2021 en is verpakt in 10 archiefdozen. Hoewel het archief een periode van 42 jaar beslaat, is het heel fragmentarisch en geeft het een onvolledig beeld van de vereniging. Bij het nagaan van de historiek van DHKD is het aangewezen ook informatie op te zoeken in de dossiers betreffende de werking van SGOV (Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen) uit het archief van Leo Wymeersch en het archief van De Morgen-redactie Gent.
Nog tot 27 oktober 2023 kan je bij Amsab de tentoonstelling ‘wij zijn nooit de Turken geweest’ bezoeken.