Het archief van de Stichting Arthur Vanderpoorten

Sébastien Baudart, wetenschappelijk medewerker Liberaal Archief/Liberas

Op 5 oktober 1913 werd het Liberaal Vlaams Verbond (LVV) opgericht met als doel de krachten van de Vlaams-liberale organisaties te bundelen. De vereniging wou nieuwe impulsen geven aan het liberalisme in Vlaanderen en ervoor zorgen dat de eisen van de liberale Vlamingen ook op nationaal niveau, binnen de sterk verfranste unitaire Liberale Partij, zouden doordringen. Na de Tweede Wereldoorlog pleitte de vereniging onder andere voor een betere toepassing van de taalwetten en steunde ze de omvorming van de Liberale Partij tot de Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (PVV). Mede onder druk van het LVV werd de unitaire PVV/PLP in 1972 gesplitst, en ook in de omvorming van de PVV tot de VLD speelde het LVV een belangrijke rol.

De Stichting Arthur Vanderpoorten

In 1951 werd vanuit het LVV en onder impuls van Victor Sabbe, Piet Lenain en Albert Maertens een voorlichtingscentrum opgericht om de werking van het LVV te ondersteunen. Hieruit groeide door toedoen van Albert Maertens in 1955 de Stichting Arthur Vanderpoorten, officieel opgericht als vzw op 26 oktober 1955.

Groepsfoto op een studiedag van de Stichting Arthur Vanderpoorten in oktober 1959, met van links naar rechts Andries Kinsbergen, Albert Maertens en Leo Siaens (Fotocollectie Liberaal Archief/Liberas, foto 003024).

Eén van de belangrijkste activiteiten van de Stichting was het verzorgen van televisie-uitzendingen op de openbare omroep. Na de lancering van de televisie in 1953 had de Raad van Beheer van het Nationaal Instituut voor Radio-omroep (NIR, dat vanaf 1960 de BRT zou worden) namelijk beslist om zendtijd toe te kennen aan “stichtingen die de drie traditionele politieke doctrines vertegenwoordigden”1, waarop de Stichting Arthur Vanderpoorten de zendtijd voor de liberale doctrine toegewezen kreeg. Vanaf juni 1955 tot 1974 verzorgde de Stichting onder de naam ‘(De) Liberale Gedachte en Actie’ (later ‘De Liberale Gedachte’) uitzendingen over onder andere het liberalisme en verwante concepten als vrijheid en verdraagzaamheid, de Liberale Partij - PVV, liberale verenigingen als het Willemsfonds, het LVV en het LVSV, de liberale vakbond, het officieel en het Nederlandstalig onderwijs, Congo, antisemitisme, liberale figuren (Julius Hoste, Arthur Vanderpoorten), economische onderwerpen (landbouw, zelfstandigen), vrouwenemancipatie en de democratisering van het onderwijs.

Brief van Bert Leysen, directeur van de Vlaamse Televisiedienst van het NIR, aan Albert Maertens m.b.t. de financiële kant van de gastuitzendingen (Liberaal Archief/Liberas, Archief Stichting Arthur Vanderpoorten, 4.1.1.1.).

Naast deze televisie-uitzendingen zorgde de stichting ook voor de organisatie van lessen en studieweekends en gaf het gedurende verscheidene jaren het maandblad Liberaal Vlaams Archief uit, waarin actuele politieke onderwerpen behandeld werden. Ook kon men in de lokalen van de Stichting documentatie over politiek, economie, cultuur en andere onderwerpen raadplegen. In 1987 fuseerde de Stichting Arthur Vanderpoorten met het LVV.

Titelblad en eerste pagina uit het script van De Liberale verwezenlijkingen in 1956, uitzending van 11.12.1956 (Liberaal Archief/Liberas, Archief Stichting Arthur Vanderpoorten, 4.1.2.1.).

Het archief

Het archief beslaat de periode 1955-1987, heeft een omvang van 10,1 strekkende meter en bestaat onder andere uit statuten, verslagen van vergaderingen, briefwisseling, stukken m.b.t. de ledenadministratie, financiële stukken, dossiers m.b.t. de televisie-uitzendingen (met o.a. briefwisseling, scripts van de uitzendingen, krantenknipsels), dossiers m.b.t. de studiedagen en documentatiemappen van de Stichting m.b.t. politieke, economische, sociale, culturele en andere onderwerpen. De inventaris van het archief, te raadplegen op de website van Liberaal Archief/Liberas, bevat in bijlage bovendien een gedetailleerde beschrijving van de bewaarde scripts van de tv-uitzendingen. Het archief is raadpleegbaar na ondertekening van een onderzoekscontract.

Advertentie voor een Liberale Gedachte en Actie-uitzending in Het Volksbelang, het tijdschrift van het LVV, van 8.2.1958 (p. 2).

Referenties