Het archief van het Ministeriële Comité voor Economie en Sociale Coördinatie (MCESC)

Guy Coppieters, Algemeen Rijksarchief

België wil op het einde van de jaren 1950 de oorlog en de periode van de wederopbouw achter zich laten. Er heerst een blind vertrouwen in de toekomst, wat duidelijk wordt tijdens Expo 58. Het ongebreidelde optimisme staat er evenwel in fel contrast met de ernstige structurele problemen op economisch vlak. De Belgische economie houdt halsstarrig vast aan steenkool, staal en landbouw, en heeft de trein van innovatie gemist.

Eind 1960 lanceert premier Gaston Eyskens de Eenheidswet - of de wet voor economische expansie, sociale vooruitgang en financieel herstel - maar zijn plan mondt uit in een grimmige staking. Zijn opvolger, Theo Lefèvre, slaagt er met zijn ‘travaillistische’ regering wel in een draagvlak voor economische hervormingen te creëren. Een sleutelrol in de sanering en vernieuwing van de economie is weggelegd voor het Ministerieel Comité voor Economie en Sociale Coördinatie (MCESC), opgericht op 2 juni 1961. Het MCESC groeit de komende drie decennia uit tot het tweede belangrijkste nationale besluitvormings¬orgaan na de Ministerraad en zal dit laatste bij momenten zelfs overvleugelen. Het is premier Jean-Luc Dehaene die in maart 1992 uiteindelijk het lot van het Comité bezegelt en de besluitvorming opnieuw centraliseert in de Ministerraad.

De nieuwe industriezone ‘Klein Frankrijk’ in Ronse (Algemeen Rijksarchief, Archief Inbel, nr. 485: Belgium Investment Guide, 1974).

Het archiefbestand bewaard door het Algemeen Rijksarchief bestaat uit thematische dossiers die dateren uit de periode 1961-1992. De inhoud is zeer divers en bestrijkt nagenoeg alle economische, financiële en sociale aspecten van het regeringsbeleid. De belangrijkste groep vormen de economische dossiers met circa 2900 nummers. Deze richten zich onder meer op de problematiek van de economische expansie met talrijke dossiers over bedrijven en de inrichting van industriezones. Andere economische thema’s zoals onder meer reconversie, regulering, werkloosheidsbestrijding, informatisering, energie¬politiek of sectoren in crisis, komen eveneens ruimschoots aan bod. De archiefbescheiden over sociale onderwerpen vormen een tweede groep met iets meer dan 1000 nummers. Een 500-tal nummers hebben betrekking op het financieel beleid. Andere beleidsdomeinen, zoals buitenlandse zaken, landsverdediging, onderwijs, wetenschap en cultuur zijn van ondergeschikt belang.

Het bestand van de thematische dossiers van het MCESC is een must voor iedere onderzoeker die de economische en sociale geschiedenis van de Belgische samenleving van de jaren 1960, 1970 en 1980 bestudeert. Het MCESC stond aan de top van de besluitvormingspiramide en biedt de mogelijkheid snel een synthese te krijgen van vele belangrijke dossiers. In vele gevallen vormt deze informatie de basis om zich - volgens een top-down-benadering - verder te verdiepen in het onderwerp. Dit kan voorkomen dat de onderzoeker verdwaalt in het overvloedige archiefmateriaal dat vaak voorhanden is.

COPPIETERS, Guy, Inventaris van het archief van het Ministerieel Comité voor Economische en Sociale Coördinatie (MCESC). 1961-1992, (Brussel, 2023), (Algemeen Rijksarchief, Inventarissen, 700).