Archiefbank Vlaanderen bracht kunsterfgoed in kaart

Veerle Vandeputte

Namen van kunstenaars associëren we nagenoeg onmiddellijk met hun kunstproductie. We staan er evenwel zelden of nooit bij stil dat daarnaast heel wat documenten bestaan die gerelateerd zijn aan de totstandkoming van die kunstwerken, zoals ontwerpschetsen, drukproeven, briefwisseling, subsidiedossiers, draaiboeken, notities, … Deze kunstenaarsarchieven bevinden zich dikwijls in een precaire toestand. De aandacht van kunstenaars en kunstenorganisaties is immers vooral gericht op de kunstcollecties zelf, veel minder op het archiefbeheer.

Het raadplegen ervan is dan ook geen sinecure en stelt de onderzoeker voor heel wat uitdagingen: Zijn deze archieven bewaard? Waar en in welke omstandigheden? Zijn ze geordend? Zijn ze ergens geregistreerd?

Het waren voldoende argumenten voor Archiefbank Vlaanderen - dat zich, in opdracht van de Vlaamse overheid, toelegt op de duurzame registratie van de Vlaamse private archieven - om in 2015 te starten met een campagne rond de archieven van beeldende kunstenaars, dit in samenwerking met het project TRACKS van PACKED vzw. Er werd vooral gefocust op de prospectie naar deze archieven en de registratie ervan in de centrale databank, alsook op de sensibilisering van kunstenaars, kunstenaarscollectieven, musea en kunstverenigingen over de waarde van deze archieven.

Bij de start van de campagne bevatte de databank steekkaarten van 140 kunstenaarsarchieven, inmiddels werden er nog 236 aan toegevoegd. Het betreft vooral archieven van schilders, beeldhouwers, fotografen en musea. U vindt er informatie over de archieven van grote namen als James Ensor en Panamarenko, alsook van minder bekende kunstenaars.
Daarnaast werd ook gezorgd voor een grotere zichtbaarheid van de kunstenaarsarchieven, o.m. via webartikels waarin kunstenaarsarchieven worden belicht en webtentoonstellingen. Die ruimere bekendmaking gaf dan weer aanleiding tot aanmeldingen van nieuw kunsterfgoed.

De Campagne Kunsterfgoed werd inmiddels afgerond, maar Archiefbank blijft vanzelfsprekend geïnteresseerd in informatie over reeds bekende en nog onbekende kunstenaarsarchieven.

Jan Leenknegt, glaskunstenaar, op een ontwerp van “Pinksteren” voor de kerk in Oostrozebeke, ca. 1980 (KADOC, Archief Michiel Leenknegt).

Wie uitgebreider wil ingaan op de diverse aspecten van deze campagne, kan het volledige verhaal lezen in het gepubliceerde verslag Rapportering Campagne Kunsterfgoed op de website van Archiefbank.